Czynniki glebotwórcze

Awatar użytkownika
Administrator
Posty: 344
Studiuję: Inż-Śr
Lokalizacja: /home

Dziekan, piątek 25 sty 2013, 14:26

Czynniki glebotwórcze:

Skała macierzysta –charakter skały macierzystej może wywierać głęboki wpływ na cechy całkowicie wykształconych gleb np. ruch wody w głąb profilu zależy całkowicie od składu mechanicznego gleby. Skład chemiczny i mineralogiczny skały oddziałuje na produkty wietrzenia i decyduje o danej roślinności na danym terenie np. tempo wietrzenia skał i przebieg procesy glebotwórczego są niejednakowe i wytwarzają różne typy gleb (np. dioryt w klimacie umiarkowanym ulega kaolinizacji i daje gleby bielicowe, w klimacie wilgotnym ulega lateryzacji i wytwarza gleby laterytowe)różniące się właściwościami morfologicznymi, fizycznymi i składem chemicznym skały macierzystej występują szczególnie wyraźnie w pierwszych stadiach tworzenia się gleb; występowanie skał wapiennych w rejonie klimatu wilgotnego przeciwdziała zakwaszaniu gleb powstałych z tych skał, mimo że klimat sprzyja zakwaszeniu; skały macierzyste dostarczają glebom składników mineralnych, wpływają na skład mechaniczny, mineralogiczny i chemiczny oraz ich cechy morfologiczne a w szczególności na miąższość poprzecznych poziomów genetycznych; także gatunki roślinności drzewiastej występującej na glebach wapiennych przyczynia się do opóźnienia zakwaszenia gleb i jak w tym szczególnym przypadku procesu glebotwórczego.
Klimat –z ogólnego punktu widzenia klimat jest najważniejszym czynnikiem w procesach glebotwórczych. W znacznym stopniu określa on charakter wietrzenia; np. temperatura i opady wywierają znaczny wpływ na procesy fizyczne i chemiczne, istotne jeżeli chodzi o ukształtowanie profilu; przy sprzyjających warunkach klimat może mieć decydujący wpływ na ostateczne ukształtowanie się profilu glebowego.
Znaczenie organizmów żywych:
- akumulacja substancji organicznej
- mieszanie gleby
- obieg składników pokarmowych
- stabilizacja struktury gleb
- dostarczanie azotu do gleby przez organizmy wolno żyjące lub współżyjące z roślinami wyższymi
- okrywa roślinna zmniejsza natężenie naturalnej erozji, zwalniając szybkość zmywania warstw powierzchniowych
Ukształtowanie terenu – może przyspieszać albo opóźniać działanie czynników klimatycznych. W terenie równym płaski szybkość odpływu nadmiaru wód jest znacznie mniejsza niż w terenie falistym. Ślinę urzeźbienie terenu przyczynia się od naturalnej erozji warstw powierzchniowych, w wyniku której może nastąpić spłycenie gleby. Ukształtowanie terenu ma znaczenie nie tylko ze względu na modyfikację wpływów klimatycznych, ale również jako główny czynnik w lokalnych warunkach.
Czas – długość okresu jaki upłynął od momentu rozpoczęcia wietrzenia materiałów skalnych odgrywa dużą rolę w procesach tworzenia się gleb. Najlepszym dowodem znaczenia czasu w procesach glebotwórczych może być porównanie gleb terenów polodowcowych z glebami terenów nie dotkniętych zlodowaceniem. na ogół wpływ skał macierzystych wyraźniej się uwidacznia w glebach terenów polodowcowych niż na terenach poza zasięgiem zlodowacenia. Jest to wynikiem stosunkowo późnego ustąpienia lodowca, tak, że czas jaki upłynął od jego zniknięcia okazał się zbyt krótki, aby procesy glebotwórcze mogły w wyraźny sposób wyeliminować dominujący wpływ osadów lodowcowych.
Humifikacja – proces rozkładu, przebudowy, syntezy różnych związków organicznych z udziałem organizmów glebowych, prowadzących di powstania nowych związków organicznych zwanych próchnicą (humusem)
Humifikacja zachodzi gdy szczątki organiczne dostaną się do wilgotnej i nagrzanej gleby, wówczas są one atakowane przez różnorodne organizmy glebowe (bakterie, grzyby) i rozkładane do produktów prostych.
Wszystkie poziomy
Paludyzacja – proces, który odbywa się w warunkach beztlenowych, prowadzi do akumulacji materii organicznej .Mogą powstawać złoża torfu, węgla kamiennego, brunatnego (złoża org.).
Poziom HISTIC – organiczny poziom gleb
Dojrzewanie – zespół procesów fizycznych, chemicznych i biologicznych przemiany gleby organicznej po odwodnieniu. Złoża tj. usunięcia nadmiaru wody i wprowadzeniu powietrza, prowadzące do wytworzenia optymalnych warunków, dla rozwoju mikroflory i roślin uprawnych (stabilizacja 3 faz stałej, ciekłej, gazowej).
Poziom MELANIC
Murszenie – zachodzi w odwodnionych warstwach gleb organicznych (torfowych, mułowych), a więc w warunkach tlenowych. Polega na fizycznych i fizykochemicznych zmianach zachodzących w subst. org. a przede wszystkim w jej koloidalnej części. Odwodniona masa kurczy się, pękając dzieli się na agregaty (bryły), które w dalszej fazie murszenia dzielą się na drobinę, przybierając czasami wielkość ziaren (zanika struktura włóknisto-gąbczasta torfu).
Wyróżnia się gleby słabo, średnio i silnie murszałe w zależności od stopnia procesu powstaje poziom murszowy
Melanizacja – jest to zaciemnienie początkowo jasno zabarwionego poziomu wierzchniego na skutek wzbogacenia go w substancje próchnicze (materię organiczna).Rozmycie materii w głąb gleby MOLIC I UMBRIC
Leucynizacja – (proces odwrotny od melanizacji) rozjaśnienie poziomów próchniczych na skutek usunięcia substancji organicznych lub ich mineralizacji . np. czarnoziemy tracą substancje organiczne
Dekalcyfikacja – reakcje prowadzące do usunięcia węglanu wapnia z jednego lub więcej poziomu przez wodę przemieszczającą się w głąb profilu. Najwięcej CaCO3 jest na wysokości 1m .
Akademickie Rozmowy

Wróć do „Gleboznawstwo i rekultywacja”